Artykuły

Reintrodukcje sokołów wędrownych w roku 2011

Administrator

Rok 2011 był drugim rokiem intensywnych reintrodukcji prowadzonych przez nasze Stowarzyszenie. Łącznie na czterech stanowiskach  reintrodukowaliśmy 66 sokołów wędrownych pochodzących z Polski, Niemiec, Czech, Słowacji, Austrii oraz Danii

Intensywne reintrodukcje rozpoczęliśmy w roku 2010 dzięki dotacji z Funduszu dla Organizacji Pozarządowych. Przygotowaliśmy trzy stanowiska do intensywnych reintrodukcji na terenach Lasów Gostynińsko - Włocławskich (Nadleśnictwo Włocławek), Puszczy Barlineckiej (Nadleśnictwo Barlinek) oraz Doliny Baryczy (Nadleśnictwa Milicz i Żmigród). W roku 2010 reintrodukowaliśmy łącznie 56 młodych sokołów wędrownych. Dotacja z FOP zakończyła się w roku 2010, a zatem dalsze prowadzenie intensywnych reintrodukcji wymagało pozyskania nowych źródeł finansowania. Dodatkowo w roku 2011 postanowiliśmy uruchomić czwarte stanowisko na terenie Mazur na terenie Nadleśnictwa Nowe Ramuki.

Pierwotnie planowaliśmy rozpocząć wsiedlenia na Mazurach dopiero za 2-3 lata, ale dzięki dużemu zaangażowaniu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie udało się to zrealizować już teraz na terenie Nadleśnictwa Nowe Ramuki. Uruchomienie tego nowego miejsca reintrodukcji było możliwe między innymi dzięki zaangażowaniu finansowemu Nadleśnictwa oraz wsparciu udzielonemu nam porzez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. Kontynuowaliśmy reintrodukcje na zeszłorocznych stanowiskach: na terenach Lasów Gostynińsko - Włocławskich (Nadleśnictwo Włocławek), Puszczy Barlineckiej (Nadleśnictwo Barlinek) oraz Doliny Baryczy (Nadleśnictwa Milicz i Żmigród). Na realizację rentrodukcji w Barlinku otrzymaliśmy wsparcie finansowe od firmy Barlinek SA oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Reintrodukcja we Włocławku została dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Całość programu była możliwa dzięki środkom pochodzącym z 1% podatku PIT przekazanych nam przez podatników.

Powyższy wykres przedstawia ilość reintrodukowanych sokołów wędrownych na terenach leśnych. Ostatnie dwa lata to już nowy etap intensywnych reintrodukcji rozpoczęty przez nasze Stowarzyszenie.

W 2011 roku rozpoczęliśmy współpracę z Niemieckim Zakonem Sokolników (DFO) w zakresie pozyskania sokołów do reintrodukcji. DFO postanowiło wspólnie z rządem Hanoweru kontynuować prowadzenie największej w Europie hodowli sokołów wędrownych profesora Christiana Saara z przeznaczeniem młodych sokołów do reintrodukcji w Polsce. Ponadto członkowie DFO mogą przekazywać do reintrodukcji sokoły wędrowne z własnych hodowli na bardzo preferencyjnych warunkach, podobnie jak miało to miejsce w ramach prowadzonego wcześniej programu w Niemczech wschodnich. Koszty związane z tą współpracą pokrywamy głównie ze środków pochodzących z 1% podatku PIT przekazywanego przez podatników.

Pierwotnie planowaliśmy wsiedlić w tym roku około 80 sokołów, niestety obecny rok okazał sie wyjątkowo nieprzychylny dla hodowli. Mamy nadzieję, że w kolejnych latach bedziemy mogli wypuszczać po około 20 w każdej z lokalizacji, tak jak zaplanowaliśmy.

W latach 1990 - 2009 reintrodukowano w Polsce łącznie 345 sokołów wędrownych, z czego  na terenach leśnych 291. Pozostałe ptaki reintrodukowano na terenach miejskich - 37 - i górskich - 17. Dawało to średnio około 14 ptaków rocznie wypuszczonych w lesie. Reintrodukcje były prowadzone w kilkunastu miejscach, co powodowało duże ich rozproszenie. Ponadto około połowy z nich wypuszczono wykorzystując do tego celu leśne wieże przeciwpożarowe. Była to metoda bardzo bezpieczna i skuteczna. Po latach okazało się jednak, że pomimo wsiedlenia tych ptaków na terenach leśnych, to wieże bardziej im przypominały budowle niż drzewa i najczęściej osiedlały się w miastach. Corocznie udawało się reintrodukować coraz więcej sokołów, by w roku 2005 osiągnąć maksimum, czyli 35 sokołów. Niestety następne lata przyniosły wiele niekorzystnych zmian w polskich hodowlach, co doprowadziło do likwidacji większości z nich, a pozostałe zostały jedynie w formie zachowawczej, by w roku 2009 do środowiska naturalnego trafiły tylko 3 osobniki. Wszystkie dotychczasowe działania były wynikiem uwarunkowań organizacyjno - finansowych. Dopiero wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i dostępność do odpowiednich funduszy umożliwiło nadanie nowego wymiaru działaniom na rzecz ochrony sokoła wędrownego.

Ten wykres przedstawia wszystkie reintrodukowane w Polsce sokoły oraz ptaki urodzone już w naturze.

Po przeanalizowaniu dotychczasowych działań, konsultacjach z instytucjami i osobami prowadzącymi podobne programy w innych Państwach, m.in. na zorganizowanej przez nasze Stowarzyszenie Peregrine Conference Poland 2007 opracowaliśmy nowy program, który pozwoli na stosunkowo szybką odbudowę ekotypu nadrzewnego sokoła wędrownego w Polsce. Otrzymanie w roku 2009 dotacji  z Funduszu dla Organizacji Pozarządowych pozwoliło na wcielenie w życie naszego programu. Dzięki temu mogliśmy rozpocząć nowy etap w pracach nad ratowaniem tego zagrożonego gatunku. Szczególnie ważnym elementem prowadzonych obecnie przez nas prac jest rozpoczęcie współpracy z Niemieckim Zakonem Sokolników (DFO). Reaktywowali oni specjalnie dla nas największa w Europie hodowlę sokołów wędrownych przeznaczonych do reintrodukcji. Głównie dzięki tej hodowli udało się w Niemczech zapoczątkować odbudowywanie ekotypu nadrzewnego sokoła wędrownego. Obecnie w Niemczech jest już ponad trzydzieści gniazd tego gatunku na drzewach.


Poniżej przedstawiamy kilka zdjęć z poszczególnych miejsc reintrodukcyjnych.

Włocławek 2011


Barlinek 2011


Olsztyn 2011


Żmigród 2011

 


Tegoroczne reintrodukcje zostały przeprowadzone dzięki funduszom uzyskanym od: